Giriş
Bu çalışma, konkordato talebinde bulunan borçluların mahkemeye sunmakla yükümlü olduğu “Konkordato Ön Projesi” ile bu projenin gerçekleşebilirliğine dair “Makul Güvence Veren Denetim Raporu”nun içermesi gereken unsurları, İcra ve İflas Kanunu (İİK) m. 286 hükümleri çerçevesinde ve yargı kararları ışığında analiz etmektedir. İncelenen kararlar, bu belgelerin konkordato talebinin esası için vazgeçilmez birer “dava şartı” olduğunu ve hem şekil hem de içerik yönünden belirli standartları karşılaması gerektiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, bu iki temel belgenin zorunlu içeriklerini, denetim standartlarını ve mahkemeler tarafından usulden ret sebebi sayılan eksiklikleri detaylandırmaktadır.
Yargı kararlarının incelenmesi neticesinde, konkordato ön projesi ve makul güvence veren denetim raporu için aranan temel unsurlar şu şekilde özetlenmiştir:
Konkordato Ön Projesinin Zorunlu Unsurları:
Ödeme Teklifi: Borçlunun borçlarını hangi oranda (tenzilat) veya hangi vadede ödeyeceği, alacaklıların alacaklarından ne oranda feragat edeceği açıkça belirtilmelidir.
Finansal Kaynak Planı: Ödemelerin yapılabilmesi için gerekli mali kaynağın nasıl sağlanacağı (mevcut malların satışı, sermaye artırımı, kredi temini veya diğer yöntemler) somut verilerle açıklanmalıdır.
Mali Tablolar ve Listeler: Borçlunun malvarlığı durumunu gösteren güncel belgeler (son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, ara bilançolar), alacaklıları, alacak miktarlarını ve imtiyaz durumlarını gösteren listeler eksiksiz sunulmalıdır.
Karşılaştırmalı Tablo: Alacaklıların konkordato projesinin kabulü halinde ellerine geçecek miktar ile borçlunun iflası halinde ellerine geçebilecek muhtemel miktarın karşılaştırmalı olarak gösterilmesi zorunludur.
Makul Güvence Veren Denetim Raporunun Nitelikleri:
Yetkili Kuruluş: Rapor, mutlaka Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca (KGK) yetkilendirilmiş bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanmalıdır. Serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanan raporlar geçersiz sayılmaktadır.
Uygulanacak Standartlar: Denetim, Türkiye Denetim Standartlarına (TDS) uygun olarak yapılmalıdır. Kararlarda özellikle Bağımsız Denetim Standardı (BDS) 805, Güvence Denetimi Standardı (GDS) 3000 ve GDS 3400’e atıf yapılmaktadır.
Temel Amaç ve İfade: Raporun en kritik unsuru, sonuç bölümünde “konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence” verdiğini açık ve net bir şekilde ifade etmesidir. Şartlı görüş bildiren veya bu güvenceyi vermeyen raporlar yetersiz kabul edilmektedir.
Dayanaklar ve Kanıtlar: Rapor, soyut ifadelere değil, denetim sırasında toplanan yeterli ve uygun denetim kanıtlarına (defter kayıtları, mutabakatlar, değerleme raporları vb.) dayanmalı ve bu dayanak belgeler mahkemeye sunulmalıdır.
1. Konkordato Ön Projesinin İçeriği ve Mahkemelerce Aranan Nitelikler
Yargı kararları, konkordato ön projesinin borçlunun mali durumunu iyileştirme niyetini ortaya koyan somut, uygulanabilir ve denetlenebilir bir yol haritası olması gerektiğini vurgulamaktadır. İİK m. 286/1-a’da yer alan temel unsurlar, mahkemeler tarafından titizlikle incelenmektedir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi’nin 2021/914 E. sayılı kararında da belirtildiği gibi, projede; “Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceğini, bu kapsamda alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş olacaklarını, ödemelerin yapılması için borçlunun mevcut mallarını satıp satmayacağını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli malî kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını gösteren” unsurların bulunması zorunludur.
Mahkemeler, projenin sadece bu unsurları listelemesini yeterli görmemekte, aynı zamanda projenin kendi içinde tutarlı olmasını da aramaktadır. Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/720 E. sayılı kararında, sermaye artışı taahhüdü ile nakit akış tablosundaki verilerin çelişmesi projenin revize edilmesi gereken bir eksiklik olarak görülmüştür. Benzer şekilde, Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2025/278 E. sayılı kararında, birden fazla şirket için hazırlanan konsolide projenin her bir şirket için ayrı hedef ve önlemler içermemesi eleştirilmiştir. Kefillerin sunduğu projelerin de asıl borçludan bağımsız, kendilerine özgü hedef ve tedbirler içermesi gerektiği Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi’nin 2024/659 E. sayılı kararında vurgulanmıştır.
2. Makul Güvence Veren Denetim Raporunun Standartları ve Önemi
7155 sayılı Kanun ile İİK m. 286/1-e’de yapılan değişiklikle zorunlu hale gelen makul güvence raporu, konkordato sürecinin en önemli belgelerinden biri haline gelmiştir. Bu rapor, mahkemeye projenin hayal ürünü bir plan olmadığını, bağımsız bir göz tarafından denetlendiğini ve gerçekleşme olasılığının bulunduğunu teyit eder.
Danıştay 13. Dairesi’nin 2020/1497 E. sayılı kararında atıf yapılan Yönetmelik hükümleri uyarınca denetimin kapsamı netleştirilmiştir: “Borçlunun malvarlığının durumunu gösteren belgeler ile alacaklı ve alacak listesi, Bağımsız Denetim Standardı 805’e; konkordato ön projesi ile karşılaştırma tablosu, Güvence Denetimi Standardı 3000 ve Güvence Denetimi Standardı 3400’e uygun olarak denetlenir.” Bu standartlara uygunluk, raporun geçerliliği için esastır.
Mahkemeler, raporun şekli unsurlarının yanı sıra maddi içeriğini de sıkı bir şekilde denetlemektedir. Raporun, KGK tarafından yetkilendirilmiş bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanması mutlak bir şarttır. İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2025/110 E. sayılı kararında, Bağımsız Denetçi Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından hazırlanan raporun yasal standartlara uymadığı gerekçesiyle dava şartının sağlanmadığına hükmedilmiştir.
Raporun en kritik yönü, “makul güvence” vermesidir. İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/42 E. sayılı kararında, denetim firmasının doğrulama mektupları temin edememesi gibi nedenlerle “şartlı görüş” bildirmesi, makul güvence verilmediği şeklinde yorumlanmış ve talep reddedilmiştir. Ayrıca, raporun dayanak belgelerle desteklenmesi zorunludur. Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/35 E. sayılı kararında, “denetim raporuna esas dayanak belgelerin bağımsız denetim firması tarafından rapora eklenmediği“ hususu, raporun yetersizliğinin bir göstergesi olarak kabul edilmiştir.
Sonuç
Yargı kararları ışığında, konkordato talebinin başarıya ulaşabilmesi için sunulacak ön proje ve denetim raporunun İİK m. 286’da belirtilen şekil ve içerik şartlarına eksiksiz uyması gerektiği açıktır. Konkordato ön projesi, borçlunun mali durumunu iyileştirme planını somut, gerçekçi ve tutarlı verilerle ortaya koyan detaylı bir iş planı niteliğinde olmalıdır. Makul güvence veren denetim raporu ise, bu projenin uygulanabilirliğini KGK tarafından yetkilendirilmiş bir kuruluşun, belirlenmiş denetim standartları çerçevesinde ve yeterli kanıtlara dayanarak teyit ettiği objektif bir belge olmak zorundadır. Mahkemeler, bu belgelerdeki en küçük bir usuli veya esasa ilişkin eksikliği dahi “dava şartı yokluğu” sebebiyle talebin reddi için yeterli görmektedir. Bu nedenle, konkordato sürecine hazırlanan borçluların ve vekillerinin bu iki belgeyi hazırlarken azami özeni göstermeleri kritik öneme sahiptir. Bir makale önerisi.
Neden Uzman Konkordato Avukatı Desteği Gerekli?
Konkordato başvurusu, yalnızca mali bir düzenleme değil, hukuki açıdan titizlikle yürütülmesi gereken çok aşamalı bir süreçtir. Belgelerdeki eksiklik veya yanlış düzenleme, davanın baştan reddine neden olabilir. Bu nedenle sürecin her aşamasında, hem borçlunun hem de alacaklıların menfaatlerini koruyacak şekilde hazırlık yapılması gerekir.
2M Hukuk Avukatlık Ofisi, İstanbul, Tuzla, Pendik, Kartal, Maltepe, Gebze ve Tepeören bölgelerinde konkordato ön projesi hazırlanması, denetim raporlarının hukuka uygunluğu, mühlet ve tasdik süreçlerinde profesyonel hukuki danışmanlık sağlamaktadır.
Deneyimli konkordato avukatlarımız, işletmelerin mali yapılarını koruyarak sürecin usulüne uygun yürütülmesini ve konkordato taleplerinin başarıyla sonuçlanmasını hedeflemektedir.
