Giriş

Konkordato İlan Eden Şirketten İşçilik Alacakları Nasıl Tahsil Edilebilir? Bu çalışma, konkordato sürecindeki bir şirketten işçilik alacaklarının nasıl tahsil edileceğine ilişkin yargı kararlarının analizini sunmaktadır. İcra ve İflas Kanunu (İİK) hükümleri çerçevesinde şekillenen tahsilat süreci, konkordatonun tasdik edilip edilmemesi, tasdik edilen projenin uygulanması veya sürecin iflasla sonuçlanması gibi farklı senaryolara göre değişiklik göstermektedir. Çalışma, bu senaryoları Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemesi ve İlk Derece Mahkemesi kararları ışığında inceleyerek işçilik alacaklıları için mevcut hukuki yolları ve bu yolların işleyişini detaylandırmaktadır.

Yargı kararlarının incelenmesi neticesinde işçilik alacaklarının tahsiline ilişkin temel bulgular şunlardır:

İmtiyazlı Alacak Statüsü: İşçilik alacakları, İİK m. 206/1 uyarınca birinci sıra imtiyazlı alacak olarak kabul edilmektedir. Bu statü, alacaklara konkordato sürecinde özel bir koruma sağlamaktadır.

Tasdik Şartı Olarak Ödeme veya Teminat: Konkordato projesinin mahkemece tasdik edilebilmesi için imtiyazlı işçilik alacaklarının tam olarak ödenmesi veya alacaklı açıkça feragat etmedikçe yeterli bir teminata bağlanması zorunludur (İİK m. 305/1-d). Bu şartın yerine getirilmemesi, konkordato talebinin reddi için tek başına yeterli bir sebeptir.

Konkordatonun Reddi ve İflas: Şirketin işçilik alacaklarını ödeyememesi veya teminata bağlayamaması, projenin başarıya ulaşamayacağına dair güçlü bir kanıt olarak kabul edilmekte ve genellikle konkordato talebinin reddedilerek şirketin iflasına karar verilmesiyle sonuçlanmaktadır. Bu durumda alacaklar, iflas masasından öncelikli olarak tahsil edilir.

Tasdik Edilen Projeye Uyulmaması: Konkordato tasdik edildikten sonra şirket, proje kapsamındaki ödeme planına uymazsa, alacaklı işçi İİK m. 308/e uyarınca konkordatoyu kendisi yönünden feshettirme hakkına sahiptir. Fesih kararı ile alacaklı, konkordato projesinin getirdiği kısıtlamalardan kurtularak alacağının tamamı için icra takibi başlatma hakkını yeniden kazanır.

Çekişmeli Alacaklar: Borçlu şirket tarafından itiraz edilen işçilik alacakları “çekişmeli alacak” haline gelir. Alacaklı, bu durumda alacağının tespiti için İİK m. 308/b uyarınca tasdik kararının ilanından itibaren bir ay içinde dava açarak alacağını konkordato projesine dahil ettirebilir.

A. Konkordato Sürecinde ve Tasdik Aşamasında Tahsilat

İşçilik alacaklarının imtiyazlı niteliği, en belirgin korumayı tasdik aşamasında sağlamaktadır. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin bir kararında bu durum açıkça ifade edilmiştir: “alacaklı … alacağının iş mahkemesi kararına dayalı işçi alacağı olduğunu ileri sürdüğüne göre mahkemece İcra ve İflas Kanunu’nun 206 ncı maddesinde belirtilen imtiyazlı alacaklı bulunup bulunmadığı hususunda inceleme yapılarak, imtiyazlı alacaklarla ilgili İcra ve İflas Kanunu’nun 305/1-d maddesi gereğince işlem yapılması gerektiği” (Yargıtay 6. HD, 2024/390 E., 2024/895 K.).

Uygulamada mahkemeler bu kuralı titizlikle uygulamaktadır. Örneğin, İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi, imtiyazlı işçilik alacaklarının teminata bağlanmaması nedeniyle konkordato talebini doğrudan reddetmiştir (2024/435 E., 2025/581 K.). Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi ise, kalan işçilik alacağı için şirketin bir torna makinesini teminat göstermesini yeterli bularak tasdik kararı vermiştir (2021/143 E., 2021/222 K.). Birçok kararda, şirketlerin tasdik öncesinde işçilik borçlarını tamamen ödediklerini dekontlarla ispatladıkları görülmektedir (İzmir 1. ATM, 2021/314 E., 2021/498 K.; Kayseri 1. ATM, 2020/609 E., 2022/177 K.).

Ayrıca, imtiyazlı alacaklar için konulan hacizler, konkordato tasdikiyle birlikte düşmez. Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararında bu istisna, “geçici mühlet kararından önce başlatılmış takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş hacizlerin (206/1 maddesindeki imtiyazlı alacaklılar… için konulan hacizler istisna olmak üzere) DÜŞMESİNE” şeklinde hükme bağlanmıştır (2018/426 E., 2020/447 K.).

B. Konkordato Talebinin Reddi ve İflas Halinde Tahsilat

Şirketin mali yapısının işçilik alacaklarını dahi karşılayamaması, konkordatonun başarı şansının olmadığının en önemli göstergesidir. Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi, bir kararında bu durumu net bir şekilde ortaya koymuştur: “2023 yılı 1,2,3,5,6 ve 7.aylarındaki işçi maaşlarını ödeyemediği… şirketin olağan masraflarını dahi ödemeyen şirketin konkordato müessesinden faydalanması mümkün olmadığı” (2023/2492 E., 2024/270 K.). Bu gibi durumlarda mahkemeler, İİK m. 292 uyarınca konkordato talebini reddederek şirketin iflasına karar vermektedir.

İflas kararı sonrası işçilik alacakları, iflas masasına kaydedilir. Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi kararında görüldüğü gibi, alacaklar iflas masasına kayıt ve kabul talebiyle bildirilir ve İİK m. 206’daki sıraya göre öncelikli olarak ödenir (2021/66 E., 2024/353 K.). İflas içi konkordato gibi özel durumlarda ise, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nin bir kararında olduğu gibi, projenin tasdikini takiben iflas dosyasındaki paranın serbest bırakılarak bir hafta içinde işçilik alacaklarının defaten ödenmesine karar verilebilmektedir (2024/74 E., 2024/513 K.).

C. Tasdik Edilen Konkordatonun İhlali Halinde Tahsilat

Konkordato tasdik edilse dahi, borçlu şirket ödeme planına uymadığı takdirde alacaklı işçi için yeni bir hukuki yol açılır. İİK m. 308/e, bu durumu düzenlemektedir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi’nin bir kararında bu hüküm şöyle alıntılanmıştır: “Kendisine karşı konkordato projesi uyarınca ifada bulunulmayan her alacaklı konkordato uyarınca kazanmış olduğu yeni hakları muhafaza etmekle birlikte konkordatoyu tasdik eden mahkemeye başvurarak kendisi hakkında konkordatoyu feshettirebilir.” (2024/49 E., 2024/266 K.).

Fesih kararı, alacaklıyı konkordato projesinin bağlayıcılığından kurtarır ve alacağının tamamı için icra takibi yapma imkânı tanır. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin belirttiği gibi, “Konkordatonun kısmen feshi ile birlikte alacaklı artık projenin mecburiliğinden kurtulmakta adeta eski hale dönerek tüm alacağına geri kavuşmaktadır” (45. HD, 2023/1015 E., 2024/1334 K.). Ancak, Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi’nin bir kararında dikkat çekildiği üzere, fesih davası açmadan önce alacaklının borçluya bir ihtar göndererek temerrüde düşürmesi gerekebilir (2018/395 E., 2019/298 K.).

Sonuç

Yargı kararları ışığında, konkordato ilan eden bir şirketten işçilik alacaklarının tahsili için kanun koyucunun güçlü koruma mekanizmaları öngördüğü anlaşılmaktadır. İşçilik alacaklarının İİK m. 206 uyarınca “imtiyazlı alacak” sayılması, bu korumanın temelini oluşturmaktadır.

Tahsilat süreci özetle şu şekilde işlemektedir

Tasdik Öncesi: Alacaklar ya doğrudan ödenir ya da konkordatonun tasdiki için yeterli teminata bağlanır. Bu şart sağlanmazsa konkordato talebi reddedilir.

Konkordatonun Reddi: Sürecin başarısız olması halinde şirket iflas eder ve işçilik alacakları iflas masasından öncelikli olarak tahsil edilir.

Tasdik Sonrası: Projeye uyulmaması durumunda, alacaklı işçi konkordatoyu kendisi yönünden feshettirerek alacağının tamamı için genel hükümlere göre icra takibi başlatabilir.

Bu yollar, işçilik alacaklılarının haklarını konkordato sürecinin her aşamasında etkin bir şekilde korumayı amaçlamaktadır. Bir makale önerisi.

Neden Uzman Konkordato Avukatı Desteği Gereklidir?

Konkordato süreci, işçilik alacakları bakımından son derece teknik, çok aşamalı ve her safhası farklı hukuki sonuçlar doğuran bir mekanizmadır. İşçilik alacaklarının İİK m. 206 gereğince imtiyazlı olması alacaklıya önemli bir koruma sağlasa da; bu korumanın fiilen kullanılabilmesi, konkordatonun tasdik aşamasındaki teminat şartlarının doğru değerlendirilmesi, tasdik edilen projeye uyulmaması halinde izlenecek yolun doğru tespit edilmesi ve çekişmeli alacak süreçlerinin zamanında işletilmesi gibi yüksek düzeyde uzmanlık gerektiren adımların eksiksiz takibiyle mümkündür. Yargı kararlarının her birinde görüldüğü üzere, mahkemeler konkordato kriterlerini oldukça hassas uygulamakta; özellikle işçilik alacaklarına ilişkin eksik ödeme, yetersiz teminat veya gecikmenin konkordatonun reddine veya iflasa yol açabildiği pek çok karar bulunmaktadır. Bu nedenle alacaklının haklarını koruyabilmesi, sürecin niteliğini ve zamanlamasını doğru yönetmesine bağlıdır.

Konkordato tasdiki, reddi, iflas kararı sonrası işlem, konkordatonun feshi veya çekişmeli alacak davası gibi birbirinden tamamen farklı hukuki mekanizmaların her birinin kendine özgü süreleri, usulleri ve ispat koşulları vardır. Hatalı bir işlem veya gecikme, işçilik alacağının konkordato kapsamı dışında kalmasına, feshin yapılamamasına, verilen teminatların yeterli görülmemesine veya iflas masasına yanlış sıradan kaydedilmesine neden olabilmektedir. Özellikle tasdik sonrası ödeme planına aykırılıkta yapılacak ihtar, süre hesaplaması ve fesih başvurusu teknik detaylar içerdiğinden, bir işçinin tek başına tüm süreci doğru yönetmesi çoğu zaman mümkün olmamaktadır. İşçilik alacaklarının çok önemli bir kısmı, sürecin yanlış yürütülmesi nedeniyle tahsil edilemeden kaybedilebilmektedir.

Bu sebeple konkordato sürecinde hak arayan işçilerin, özellikle İstanbul, Tuzla, Pendik, Kartal, Maltepe, Kadıköy, Ataşehir, Ümraniye, Gebze, Dilovası ve Çayırova gibi yoğun ticari hareketin bulunduğu bölgelerde faaliyet gösteren şirketlere karşı alacak takibi yapanların, konkordato ve iflas hukuku konusunda uzman bir avukattan destek alması kritik öneme sahiptir. Uzman konkordato avukatları; teminat değerlendirmesi, tasdik aşamasında itiraz, fesih başvurusu, çekişmeli alacak davaları ve iflas masasına kayıt süreçlerinin tamamını profesyonel biçimde yöneterek alacağın kayba uğramaması için gerekli tüm hukuki adımları atar. Bu sayede işçilik alacaklıları, konkordato sürecinin karmaşıklığı karşısında hak kaybına uğramadan, en etkin hukuki yoldan alacaklarına kavuşabilme imkânına sahip olur.