1. Kısa Dönem İkamet İzni Nedir?

Tanım: Kısa Dönem İkamet İzni, Türkiye’de geçici amaçlarla belirli süreli olarak bulunan yabancılara verilen bir ikamet izni türüdür. İzin, genel olarak en fazla iki yıl süreyle düzenlenir. Ancak, yatırımcılar ve KKTC vatandaşları gibi bazı özel durumlar için izin süresi beş yıla kadar çıkabilir. Bu ikamet izni; bilimsel araştırma, iş bağlantısı, turistik ziyaret, eğitim, tedavi gibi geçici amaçlarla kalacak olan yabancılara yöneliktir. (6458 sayılı YUKK, m. 31)

Başvuru Yeri ve Süresi: Yurt içinden yapılacak başvurular, valiliklere iletilirken yurt dışından yapılan başvurular, ilgili Türk konsolosluklarına iletilir. Yurt içindeki başvurular, yabancının yasal süresi dolmadan yapılmalıdır. Başvuruların, ikamet süresi sona ermeden en az 60 gün önce tamamlanması gerekmektedir. (YUKK Uygulama Yönetmeliği, m. 21/1-5)

Süre: Normalde en fazla iki yıl süreyle verilen bu izin, bazı özel durumlarda (örneğin KKTC vatandaşları ve yatırımcılar) beş yıla kadar verilebilir. Ayrıca Türkçe kurslarına katılanlar için kurs süresi kadar ikamet izni verilir ve en fazla iki defa uzatılabilir. (YUKK Uygulama Yönetmeliği, m. 28/2, m. 28/13)

Yasal Dayanak: Bu ikamet izni, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31-33. maddeleri ile YUKK Uygulama Yönetmeliği’nin 28 ve 29. maddelerinde düzenlenmiştir. (YUKK m. 31-33; Yönetmelik m. 28-29)

Amaç: Türkiye’ye geçici amaçlarla gelen yabancıların yasal çerçevede ülkeye giriş, kalış ve ikamet haklarını düzenlemeyi, kamu düzenini ve güvenliğini koruyarak uyum sürecini desteklemeyi hedefler. (YUKK m. 31-33)

2. Kısa Dönem İkamet İzni Verilebilecek Kişiler ve Amaçları

Bilimsel Araştırma (YUKK m. 31/1-a; Uygulama Yönetmeliği m. 28/2): Türkiye’de bilimsel araştırma yapacak yabancılara verilir. Arkeolojik kazı çalışmaları gibi izin gerektiren araştırmalar için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan veya ilgili üniversitelerden izin belgesi alınmalıdır. İzne tabi olmayan araştırmalarda ise beyan sunulması yeterlidir.

Taşınmaz Sahipleri (YUKK m. 31/1-b; Uygulama Yönetmeliği m. 28/3): Türkiye’de konut niteliğinde taşınmaz mülk sahibi olan yabancılar, bu mülklerini kullanmak üzere ikamet izni başvurusu yapabilir. Aile bireyleri de aynı izne başvurabilir. Mülkün konut olarak kullanılabilecek nitelikte olması şarttır. Konut niteliği taşımayan taşınmazlar için bu izin verilemez.

Ticari Bağlantı veya İş Kurma (YUKK m. 31/1-c; Uygulama Yönetmeliği m. 28/4): Türkiye’de iş kurma veya ticari bağlantılar kurmak amacıyla gelen yabancılara verilir. Ticari ortaklardan alınacak davet mektubu gibi belgelerle başvuru yapılmalıdır. Üç ayı aşan kalış durumunda, iş yeri açılış belgesi sunulması zorunludur.

Hizmet İçi Eğitim (YUKK m. 31/1-ç; Uygulama Yönetmeliği m. 28/5): Türkiye’deki bir kurum veya kuruluşta hizmet içi eğitim alacak yabancılar, eğitim süresi boyunca geçerli olacak şekilde ikamet izni alabilir. Eğitim içeriğini ve süresini gösterir belgeler sunulmalıdır.

Eğitim veya Değişim Programları (YUKK m. 31/1-d; Uygulama Yönetmeliği m. 28/6): Türkiye’de uluslararası anlaşmalar doğrultusunda öğrenci değişim programlarına (örneğin Erasmus) katılacak yabancılar, eğitim süresi boyunca ikamet izni alabilir. Sigorta işlemlerini tamamlayan öğrenciler için sağlık sigortası aranmaz.

Turistik Amaçlar (YUKK m. 31/1-e; Uygulama Yönetmeliği m. 28/7): Turistik ziyaret amacıyla Türkiye’ye gelen yabancılar, kalacakları süre, konaklama planı ve diğer detayları içeren belgelerle ikamet izni başvurusu yapabilir.

Tedavi (YUKK m. 31/1-f; Uygulama Yönetmeliği m. 28/11): Kamu veya özel hastanelerde tedavi görecek yabancılara verilir. Tedavi süresi boyunca geçerli bir ikamet izni alınabilir. Tedavi masraflarını kendisi karşılayan yabancılardan sağlık sigortası istenir.

Adli veya İdari Karara Bağlı Kalış (YUKK m. 31/1-g; Uygulama Yönetmeliği m. 28/12): Türkiye’de adli veya idari bir karar nedeniyle kalması gereken yabancılar için verilir. Kalma süresi, adli veya idari kararın gerekleri doğrultusunda belirlenir.

Diğer Amaçlar (YUKK m. 31/1-h-j; Uygulama Yönetmeliği m. 28/13-14): Kamu kurumları aracılığıyla eğitim, staj veya kurs programlarına katılacak olanlar, MEB onaylı Türkçe kurslarına katılanlar ve Türkiye’de yükseköğrenimlerini tamamlayan mezunlar için de kısa dönem ikamet izni verilebilir.

3. Kısa Dönem İkamet İzni Başvuru Şartları

Başvuru ve Belgeler (YUKK m. 32/1-a; Uygulama Yönetmeliği m. 28): Başvuruların, valilik veya yurt dışından yapıldığında konsolosluklara yapılması esastır. Gerekli belgeler Genel Müdürlük tarafından belirlenir ve başvuru sahibi bu belgeleri eksiksiz sunmalıdır. Başvuru sahiplerinin, geçerli bir ikamet izni başvurusu için kalacakları süreyi ve konaklama yerlerini gösterir belgeleri hazırlamaları gerekir. (Yönetmelik m. 21/1)

Yasal Durum (YUKK m. 32/1-b): Yabancıların, kamu düzeni ve güvenliğini tehdit etmemesi gerekir. Adli sicil kaydı talep edilirse sunulmalıdır. (YUKK m. 32/1-b; Yönetmelik m. 21/6)

Konaklama Şartı (YUKK m. 32/1-c): Genel sağlık ve güvenlik şartlarına uygun konaklama sağlanması zorunludur. Otel rezervasyonları, kira sözleşmeleri veya tapu belgeleri gibi belgelerle konaklama kanıtlanmalıdır. (Yönetmelik m. 22/7)

Adres Beyanı (YUKK m. 32/1-d): Türkiye’de kalınacak adresin beyanı zorunludur ve ikamet izni alındıktan sonra adres kayıt sistemine kayıt yapılmalıdır. Yabancı, sabit bir adres veya konaklama adresini belirtmelidir. (Yönetmelik m. 22/8)

Sağlık Sigortası (Uygulama Yönetmeliği m. 28/10): Türkiye’de geçerli bir sağlık sigortasına sahip olunması gereklidir. Türkiye’de sağlık sigortası bulunmayanlardan, yıl sonu yenilemek üzere bir yıllık özel sağlık sigortası aranır. (Yönetmelik m. 22/13-14)

4. Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler

E-İkamet ve Başvuru Süresi (YUKK Uygulama Yönetmeliği, m. 21/1, 5): Yurt içinden başvurularda valiliklere, yurt dışından başvurularda konsolosluklara yapılan başvurular e-ikamet sistemi üzerinden alınır. Başvuru süresi, vize süresini 10 güne kadar aşmış yabancılar için de geçerlidir. Başvurunun, ikamet süresi sona ermeden en az 60 gün önce yapılması zorunludur.

Başvuruda Sunulacak Belgeler: Başvuru formu, pasaport veya pasaport yerine geçen belge, biyometrik fotoğraf, mali yeterliliği gösterir beyan, sağlık sigortası ve harç bedelinin ödendiğine dair belge gibi belgeler sunulmalıdır. (YUKK m. 33; Uygulama Yönetmeliği m. 21/1-5)

5. İkamet İzninin Red, İptal ve Uzatma Yapılmama Nedenleri

Red Nedenleri (YUKK m. 32): Başvuru için gereken belgeler eksik veya koşullar sağlanmamışsa başvuru reddedilir. İzin, amacına aykırı kullanım veya kamu düzenine tehdit hallerinde iptal edilir. (YUKK m. 32/1)

İptal Durumları: Yabancı hakkında sınır dışı edilme veya Türkiye’ye giriş yasağı varsa ikamet izni iptal edilir. Kamu sağlığını tehdit eden hastalıklar varsa ek sağlık raporu istenebilir. (Yönetmelik m. 22/4-5)

Uzatılmama Koşulları: Kısa dönem ikamet izni, yabancının ülkede kalmasının gerekliliğini ortadan kaldıran durumlarda uzatılmaz. İkamet süresi sona ermeden en az 60 gün önce başvuru yapılması gerekir. (YUKK m. 33/1; Yönetmelik m. 21/6-8)

6. Kısa Dönem İkamet İzni Uzatma İşlemi

Uzatma Süresi: İzin, her defasında iki yıla kadar uzatılabilir. Uzatma başvuruları en geç 60 gün önce yapılmalıdır. Uzatmalarda, geçerli sağlık sigortası ve mali yeterliliği kanıtlayan belgeler sunulmalıdır. (YUKK m. 31/2; Yönetmelik m. 21/6)

Gerekli Belgeler: Uzatmada, geçerli sağlık sigortası, adres bilgisi, başvuru formu ve pasaport gibi önceki başvuru belgeleri tekrar sunulur. (Yönetmelik m. 23)

7. Red ve İptal Durumunda Hukuki Haklar

İtiraz ve Dava Açma Hakkı (YUKK m. 80-82): İkamet izni reddedilen veya iptal edilen yabancılar, 60 gün içinde Göç İdaresi’ne itiraz edebilir. Göç İdaresi olumsuz karar verirse, idare mahkemesinde dava açılabilir.

İdari Süreçler: İtiraz sürecinde herhangi bir eksiklik varsa yabancıya 30 gün süre tanınır. Başvuru 90 gün içinde sonuçlandırılır. (Yönetmelik m. 22/1-2)

8. Uzatma Başvurularının Reddi ve Hukuki Süreç

Red Nedenleri (YUKK m. 33): Uzatma başvuruları, gerekli belgelerin eksikliği veya usule uygun yapılmaması gibi nedenlerle reddedilir. Göç İdaresi reddetme hakkına sahiptir. (YUKK m. 33/1)

İtiraz ve Dava Süreci: Ret durumunda 60 gün içinde dava açılabilir. İtiraz sürecinde yabancının Türkiye’de kalması sağlanır ve başvuru sonuçlanıncaya kadar bekletilir. (YUKK m. 80-82)

9. Kısa Dönem İkamet İzninden Diğer İkamet Türlerine Geçiş

Geçiş Koşulları: Yabancının, geçmek istediği yeni ikamet türünün gerektirdiği şartları karşılaması gerekir. Aile ikamet iznine geçiş yapacaklar, evlilik veya çocuk üzerinden başvuru yapabilir. (YUKK m. 34; Yönetmelik m. 23/2-3)

Başvuru ve Belgelerin Teslimi: Başvurular, e-ikamet sistemi üzerinden yapılır. Belgeler İl Göç İdaresine sunulmalıdır. (Yönetmelik m. 23/1)

10. Kısa Dönem İkamet İzni Başvuru ve Uzatma Maliyetleri

Maliyet : Kısa dönem ikamet izni başvuru ve uzatma işlemlerinde harç bedeli, sağlık sigortası ve noter ücretleri bulunur. Başvuru sırasında tahakkuk eden harçlar, 492 sayılı Harçlar Kanunu’na göre belirlenir. 2024 yılı itibariyle kısa dönem ikamet izni başvuru ve uzatma işlemleri için ödenmesi gereken toplam maliyet, başvuru yapılan yabancı için yaklaşık olarak 10.000 TL ile 12.000 TL arasında değişmektedir. Bu maliyet, ikamet izni kart ücreti olan 565,00 TL, ikamet izni harç ücreti 1.040 TL, tek giriş vize harcı 5.476,00 TL, noter ve tercüme işlemleri için ortalama 1.800 TL ve sağlık sigortası için ödenecek olan 1.000 TL – 4.000 TL arasında değişen tutarlardan oluşmaktadır. Ayrıca, ikamet tezkere ücreti olarak ilk ay için her gün 381,90 TL harç uygulanır ve bu harç, ilk ay için en az 381,90 TL ve en fazla 1.962,60 TL tutarında olabilir. İlk aydan sonraki aylar için ise ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınarak hesaplama yapılır. Bu kalemler, başvuru sürecinde belirlenen harçlar olup, Göç İdaresi tarafından başvuruda istenen belgelerle birlikte sunulmalıdır.

Harcın Ödenmesi: İkamet izni harcı ve kart bedeli, başvuru sırasında belirtilen bankalara yatırılmalı ve makbuz belgelerle birlikte teslim edilmelidir. (Yönetmelik m. 21/9, m. 23/4)

Avukatlık Ücreti: Başvuru sürecinde hukuki destek alınması halinde, avukatlık ücretleri de toplam maliyete eklenebilir

.Anahtar kelimeler : yabancı, kısa süreli ikamet izni, 2mhukuk, avukat, Tuzla, İstanbul

ÖNEMLİ HATIRLATMA: Kısa dönem ikamet izni başvuru süreci, belirli yasal gereklilikler ve dikkat edilmesi gereken detaylar içeren bir süreçtir. Bu nedenle, Türkiye’de kısa süreli ikamet izni almak isteyen yabancıların, süreci alanında uzman bir danışman veya avukat eşliğinde yürütmeleri önerilir.