Bu çalışmada, “Boşanma davasında daha önce affedilen davranışların kusur olarak ileri sürülüp sürülemeyeceği” sorusunu, sunulan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi kararları ışığında incelenecektir. Türk Medeni Kanunu uyarınca boşanma davalarında “kusur” kavramı, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olayların değerlendirilmesinde ve boşanmanın mali sonuçlarının (tazminat, nafaka vb.) belirlenmesinde merkezi bir rol oynamaktadır. İncelenen kararlar, Yargıtay’ın bu konudaki yerleşik ve tutarlı içtihadını ortaya koymakta, “af” veya “hoşgörü” olgusunun hukuki sonuçlarını detaylandırmaktadır.

1. Temel Kural Boşanma Davasında Affedilen veya Hoş Görülen Davranışlar Kusur Olarak Yüklenemez

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, istikrarlı bir şekilde, eşlerin evlilik birliği devam ederken sergiledikleri affedici veya hoşgörülü tutumun, boşanma davasında aleyhlerine kullanılamayacağını vurgulamaktadır. Bu ilke, birçok kararda şu şekilde formüle edilmiştir: “Affedilen ya da hoşgörüyle karşılanan davranışlar boşanma davasında diğer tarafa kusur olarak yüklenemez ve buna dayanılarak boşanma kararı verilmez.” (Yargıtay 2. HD, 2015/8160 E., 2015/22652 K.) Bu kural, evlilik birliğini sürdürme çabasının ve tarafların barışma iradesinin korunması amacını taşır. Eşlerin, sorunları aşarak birliğe devam etme kararı almaları, geçmişteki olayları hukuken “etkisiz” hale getirmektedir.

2. Affın veya Hoşgörünün Göstergeleri

Mahkemeler, affın varlığını veya hoşgörünün gösterildiğini çeşitli somut durumlardan yola çıkarak tespit etmektedir. İncelenen kararlara göre affın en yaygın göstergeleri şunlardır:

-Kusurlu davranıştan sonra tarafların barışarak birlikte yaşamaya devam etmeleri.

-Daha önce açılmış bir boşanma davasından feragat edilmesi.

-Tarafların kusurlu davranışın gerçekleşmesinden sonra uzun bir süre evlilik birliğini devam ettirmeleri.

-Dava açıldıktan sonra dahi olsa tarafların bir araya gelip evlilik birliğini sürdürmeleri (cinsel birliktelik yaşanması dahil).

Örneğin, bir kararda “davalı kadına kusur olarak yüklenen davranışlardan sonra, taraflarca evlilik birliğinin devam ettirildiği; böylece bu kusurlu davranışlarının davacı koca tarafından affedildiği, en azından hoşgörü ile karşılandığı anlaşılmaktadır” (Yargıtay 2. HD, 2009/17411 E., 2010/21061 K.) denilerek, birlikte yaşamaya devam etme olgusu af için yeterli görülmüştür.

3. Kuralın Hukuki Sonuçları

Affedilmiş olayların kusur olarak kabul edilmemesi, davanın esası ve sonuçları üzerinde doğrudan etkilidir:

Davanın Reddi: Eğer davacının dayandığı tüm kusur iddiaları, davalı tarafından affedilmiş veya hoş görülmüş olaylardan ibaretse ve yeni bir kusurlu davranış ispatlanamamışsa, boşanma davasının reddedilmesi gerekmektedir.

Tazminat Taleplerinin Etkilenmesi: Kusur, maddi ve manevi tazminat taleplerinin temelini oluşturur. Affedilmiş davranışlar nedeniyle bir eş kusurlu bulunamazsa, diğer eşin tazminat talepleri de dayanaksız kalacaktır. Nitekim bir kararda, “davalı erkeğin kusurlu davranışı ispatlanamamıştır. Bu nedenle davalı erkek aleyhine maddi ve manevi tazminata hükmedilemez.“ (Yargıtay 2. HD, 2016/15574 E., 2018/2038 K.) denilerek bu bağlantı net bir şekilde kurulmuştur.

Yargıtay kararları genel bir ilke ortaya koysa da, bu ilkenin uygulanışında dikkate alınması gereken önemli detaylar ve farklı perspektifler mevcuttur.

4. Affedilen Olaylardan Sonra Yeni Kusurlu Davranışların Varlığı

Af veya hoşgörü, gelecekteki kusurlu davranışlar için bir “açık çek” niteliği taşımaz. Affın kapsamı, yalnızca affedilen veya hoş görülen olaylarla sınırlıdır. Eğer bu olaylardan sonra evlilik birliğini temelinden sarsan yeni bir kusurlu davranış meydana gelirse, bu yeni davranış boşanma davasında pekâlâ kusur olarak ileri sürülebilir. Birçok kararda bu husus şu ifadeyle vurgulanmıştır: “Tarafların bir araya gelmesinden sonra ise tarafların boşanmayı gerektirir herhangi bir kusurlu davranışı kanıtlanamamıştır.“ (Yargıtay 2. HD, 2016/16616 E., 2018/5060 K.) Bu ifade, “eğer kanıtlansaydı durum farklı olurdu” imasını taşımaktadır. Dolayısıyla, davada belirleyici olan, affedilen olaylardan sonra taraflara yüklenebilecek yeni ve ispatlanmış bir kusurun olup olmadığıdır.

5. Affın Kapsamı: Her Davranış Affedilir mi?

Yargıtay kararlarında fiziksel şiddet, sadakatsizlik, hakaret gibi ağır kusurlar dahi, sonrasında evlilik birliğinin devam etmesi halinde af kapsamında değerlendirilmiştir. Örneğin, sadakatsizlik vakasından dört yıl sonra açılan bir davada Yargıtay, “erkeğin kadına kusur olarak atfedilen vakıayı affettiği en azından hoşgörü ile karşıladığının kabulü gerektiği ve kadına kusur olarak yüklenemeyeceği” (Yargıtay 2. HD, 2020/3214 E., 2020/5462 K.) sonucuna varmıştır. Bununla birlikte, bir kararda (Yargıtay 2. HD, 2024/3464 E., 2025/538 K.) affedilen davranışların kusur olarak sayılmamasına rağmen, davalının diğer kusurlu davranışları nedeniyle “yine de tam kusurlu” kabul edilebildiği görülmektedir. Bu, affın yalnızca belirli olayları kapsadığını, diğer kusurların varlığını ortadan kaldırmadığını gösteren önemli bir ayrıntıdır.

Sonuç

Sunulan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi kararlarının analizi sonucunda, “boşanma davasında daha önce affedilen davranışların kusur olarak ileri sürülemeyeceği” konusunda yerleşik ve güçlü bir içtihat bulunduğu net bir şekilde görülmektedir. Eşlerin barışarak evlilik birliğini devam ettirmeleri, daha önce açılan bir davadan feragat etmeleri veya kusurlu davranışa rağmen birlikte yaşamayı sürdürmeleri, hukuken “af” veya “hoşgörü” olarak kabul edilmekte ve bu olayların boşanma davasında kusur olarak değerlendirilmesini engellemektedir.

Bununla birlikte, bu kural mutlak değildir. Kuralın en önemli istisnası, affedilen olaylardan sonra evlilik birliğini temelinden sarsan yeni ve ispatlanmış kusurlu davranışların ortaya çıkmasıdır. Böyle bir durumda, bu yeni olaylar boşanma sebebi ve kusur belirlemesinde esas alınabilir. Sonuç olarak, her dava kendi özel koşulları içinde değerlendirilmeli; affın varlığı, kapsamı ve affedilen olaylardan sonra yeni kusurların işlenip işlenmediği dikkatlice incelenmelidir. Bir makale önerisi.

Neden Uzman Tuzla Avukat Desteği Gereklidir?

Boşanma süreci, yalnızca duygusal bir ayrılıkla sınırlı olmayıp, maddi ve hukuki açıdan da ciddi sonuçlar doğuran bir süreçtir. Özellikle kusur, nafaka, tazminat gibi önemli konularda doğru adımlar atılmadığında, geri dönüşü zor hak kayıpları yaşanabilir. Bu nedenle, boşanma davası sürecinde uzman bir avukat desteği almak, haklarınızı korumak açısından büyük önem taşır.

Tuzla avukat, Orhanlı avukat, Aydınlı avukat, Tepeören avukat, Gebze avukat, Çayırova avukat ve Şekerpınar avukat arayışında olan kişiler için, yerel hukuk bilgisi ve bölge adliyelerinde edinilmiş tecrübe kritik bir avantaj sağlar. Her mahkemenin işleyişi ve hakimlerin uygulamaları farklı olabileceğinden, bölgesel dinamikleri bilen ve aile hukuku alanında uzmanlaşmış bir avukatla çalışmak, sürecin sağlıklı yönetilmesini sağlar.

Affedilen Davranışlar ve Hukuki Strateji: Uzman Avukatın Rolü

Boşanma davasında daha önce affedilen ya da hoşgörü ile karşılanan davranışların kusur olarak ileri sürülemeyeceği, Yargıtay kararlarıyla netleşmiş bir ilkedir. Ancak bu kuralın uygulanması dava dosyasının içeriğine, delillere ve olayların zamanlamasına bağlı olarak farklılık gösterebilir. İşte bu noktada, bölgenizde faaliyet gösteren bir Tuzla boşanma avukatı veya Gebze aile hukuku avukatı, hukuki analiz yaparak en uygun stratejiyi belirleyebilir.